Oficjalny przemysł produkcji diamentów od lat konsekwentnie działa na rzecz zachowania równowagi pomiędzy swoimi ekonomicznymi, społecznymi i ekologicznymi zobowiązaniami. Chociaż wciąż istnieje wiele nielegalnych kopalń, których wpływ na otoczenie nie podlega regulacjom i którego skutków nie znamy, większość wydobycia ma charakter oficjalny i działania przedsiębiorców można łatwo zweryfikować.
Negatywny wpływ wydobycia na środowisko jest dziś minimalizowany przede wszystkim dzięki wykorzystaniu nowoczesnych technologii. Z każdym rokiem zwiększają się także społeczne korzyści płynące z działalności górniczej, co widać przede wszystkim na przykładzie Afryki.
Podstawowym wyzwaniem stojącym przed górnikami jest zakłócenie naturalnej struktury skalnej. Przy wydobyciu diamentów wykorzystuje się szereg metod, z których niektóre wymagają usunięcia znacznej ilości ziemi. Trzeba jednak pamiętać, że z ekonomicznego punktu widzenia najbardziej opłacalne jest pozyskanie jak największej ilości diamentów przy usunięciu jak najmniejszej liczby innych materiałów.
Pozostałe wyzwania, przed jakimi stoją spółki wydobywające diamenty to także:
ZUŻYCIE ENERGII I ZANIECZYSZCZENIE POWIETRZA
Kopalnie korzystają z dwóch głównych źródeł energii – prądu oraz ropy i gazu. Skutkiem ubocznym użycia obydwu jest emisja dwutlenku węgla, który uważa się z główną przyczynę efektu cieplarnianego. W celu zminimalizowania tego problemu spółki wydobywcze wprowadzają programy energii odnawialnej, instalują panele słoneczne, wiatraki i turbiny wodne, a energochłonne maszyny uruchamiają poza godzinami szczytu.
GOSPODAROWANIE ODPADAMI
Kopalnie diamentów nie różnią się od innych przedsiębiorstw i generują wszelkiego typu odpady. Aby ograniczyć ich akumulację i negatywny wpływ na środowisko spółki górnicze starają się np. wielokrotnie użytkować opony oraz stosować recykling, w tym także metalu, a nawet ropy.
ZUŻYCIE I ZANIECZYSZCZENIE WODY
W procesie wydobycia kopalnie stosują wodę, co w przypadku złóż położonych w Afryce ma ogromne znaczenie. Górnicy muszą ograniczać zużycie i szczególnie dbać o to, by dodatkowo nie zanieczyszczać i tak już niewielkiej ilości wody. Dlatego w kopalniach obowiązują ścisłe limity zużycia wody i częste kontrole.
ZRÓŻNICOWANIE BIOLOGICZNE
Termin ten odnosi się do współwystępowania wielu gatunków roślin i zwierząt, czmu ludzka działalność może zagrażać. Wydobycie brylantów odbywa się w różnych ekosystemach na całym świecie i kiedy na jakimś terenie otwiera się kopalnię, należy pobrać próbki wszelkich występujących tam roślin, by zapewnić przetrwanie rzadkich gatunków po zakończeniu działalności. W tym celu kopalnie współpracują z londyńskim Bankiem Nasion. Większym wyzwaniem może okazać się ochrona zwierząt, dlatego spółki górnicze silnie angażują się w lokalne programy ochrony zwierząt, a nawet tworzą naturalne rezerwaty.
Mówiąc o wpływie wydobycia diamentów na środowisko należy także rozróżnić kilka typów takiej działalności:
POSZUKIWANIE ZŁÓŻ
W tym przypadku wpływ na środowisko jest stosunkowo niewielki – podczas wiercenia i pobierania próbek usuwa się niewielkie ilości ziemi, a jej górne pokłady po zakończeniu poszukiwań są uzupełniane.
KOPALNIE TRADYCYJNE
W przypadku kopalń odkrywkowych eksploruje się struktury geologiczne zwane rurami kimberlitowymi (lejkowate pokłady skał sięgające daleko w głąb ziemi). Niektóre z nich są bardzo głębokie i wydobycie może sięgać nawet kilometra głębokości. Oznacza to produkcję ogromnych ilości różnego rodzaju materiałów skalnych, którymi należy właściwie gospodarować, by mogły powrócić na miejsce po zakończeniu eksploracji.
GÓRNICTWO NA WYBRZEŻACH I W DOLINACH RZECZNYCH
Kiedy złoża diamentów znajdują się na wybrzeżu, spółki górnicze przed rozpoczęciem wydobycia mogą być zobowiązane nie tylko do usunięcia ziemi i roślin, ale także konstrukcji zapór chroniących teren przez działaniem wody. Taki rodzaj wydobycia znacząco wpływa na kształt linii brzegowej, ale po jego zakończeniu ziemia i rośliny muszą zostać przywrócone na miejsce i wizualna zmiana nie powinna być duża. Wiatr i fale wkrótce potem i tak ukształtują ten teren po swojemu.
WYDOBYCIE PODMORSKIE
Pokłady diamentów często znajdują się pod morskim dnem. Aby się do nich dostać, konieczne jest usunięcie przykrywających je materiałów skalnych. Spółki wydobywcze mają następnie obowiązek uzupełnić naruszone dno. Badania wykazały, że po kilku latach na eksplorowane miejsce powracają ryby i morskie ssaki.
WYDOBYCIE NIEOFICJALNE
Taką działalnością na małą skalę zajmują się niewielkie grupy osób, często rodziny. Poszukują diamentów z złożach aluwialnych występujących w łożyskach i tarasach rzek (np. Borneo, Brazylia, RPA, Birma, Kongo). Wykorzystują przy tym bardzo prosty sprzęt, jak sita i patelnie. Ich działania nie podlegają licencjom ani kontroli, więc wpływ wydobycia na środowisko nie stanowi dla nich problemu.
Na szczęście większość współczesnych kopalń działa w oparciu o standard ISO 14001. Największe spółki wydobywcze muszą regularnie publikować raporty dotyczące wpływu wydobycia na ekosystem, a także prowadzić konsultacje z lokalnymi społecznościami.
Na podstawie publikacji World Diamond Council