Nowe zasady w RPA — obowiązkowe udziały dla czarnoskórych doprowadzą kopalnie złota do upadku?
Kapsztad – najstarsze miasto w Południowej Afryce
Jeden z najstarszych producentów złota w Południowej Afryce — 122-letnia — firma DRD Gold ogłosiła, że nie zamierza starać się o licencję na dalsze wydobywanie kruszcu. Powodem jest Mining Charter 3, czyli wprowadzona 15 czerwca nowa karta praw regulujących zasady górnictwa w Republice Południowej Afryki.
Zasadniczym celem Mining Charter 3 jest wzmocnienie pozycji rodzimej ludności Afryki w krajowym przemyśle górniczym. Ta szczytna idea od samego początku budziła jednak wiele wątpliwości. Dlaczego?
Cele wyznaczone przez jej twórców nie wydają się być do końca przemyślane i realistyczne, a metody zaprzęgnięte do ich osiągnięcia mogą okazać się zbyt radykalne. W efekcie wielu rodzimych wydobywców, o długoletniej tradycji, już na wstępie nie będzie w stanie spełnić wygórowanych wymagań stawianych przez prawo, czego przykładem jest wspomniane DRD Gold.
Jak w praktyce ma wyglądać wzmacnianie pozycji czarnoskórych w firmach wydobywczych? Oto kilka głównych zasad:
- co najmniej 30% udziałów w firmie ma należeć do czarnoskórych akcjonariuszy
- co najmniej 5% z wyżej wymienionych 30% musi być równo rozdzielone między pracowników, czarnych przedsiębiorców lub członków lokalnej społeczności
- wspomniane 30% nie może należeć do jednej osoby
- 70% dóbr dla przemysłu wydobywczego musi być produkowane w RPA
- 21% z wyżej wymienionych 70% dóbr musi być produkowane przez firmy należące do czarnoskórych
- 80% usług dla przemysłu wydobywczego musi być realizowane przez firmy z RPA
- 65% z wyżej wymienionych 80% usług musi dostarczane przez firmy należące do czarnoskórych
międzynarodowi dostawcy dóbr i usług dla przemysłu górniczego będą płacić 1-procentowy podatek od dochodów, które za jego sprawą uzyskali
DRD Gold uważa, że 70-procentowy wymóg dotyczący dostawców dóbr może być sprzeczny z zasadami międzynarodowego Układu Ogólnego w sprawie Taryf Celnych i Handlu (GATT). W celu zakwestionowania postanowień Mining Charter 3 firma zamierza złożyć pozew do sądu North Gauteng High Court w Pretorii.
Południowoafrykański minister górnictwa — Mosebenzi Zwane — nie zgadza się z krytyką postanowień Mining Charter 3, które jego zdaniem przyniosą korzyści wszystkim uczestnikom rynku złota. Ministerstwo zapowiedziało, że nie pozwoli przeciwnikom transformacji sektora kopalin zaprzepaścić starań rządu.
Firmy wydobywcze mają 12 miesięcy na dostosowanie się do nowego prawa.